Dieta śródziemnomorska obejmuje szereg nawyków opartych na tradycyjnych potrawach krajów graniczących z Morzem Śródziemnym. Opiera się głównie na tradycjach gastronomicznych dwóch krajów: Włoch i Hiszpanii. Kraje te mają w swojej kulturze głęboko zakrzenione naturalne produkty i aktywny tryb życia, w którym jedzenie nie jest tylko kwestią wyżywienia. Dla tych kultur jedzenie to także cieszenie się, świętowanie i dzielenie się z innymi. Na tę tradycję gastronomiczną duży wpływ mają również kultury starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu. Wiele innych potraw dzisiejszej diety śródziemnomorskiej zostało w ciągu wieków zaadoptowanych z innych części świata, dzięki produktom takim jak czosnek i cebula, pochodzące z Azji, czy papryka i pomidory z Ameryki. Pokarmy, w których już starożytni Grecy i Rzymianie, czy odkrywcy nowego kontynentu, byli w stanie zaobserwować liczne korzyści zdrowotne, nawet bez medycznych pewników dzisiejszej nauki.
W skrócie, dieta śródziemnomorska opiera się na piramidzie żywieniowej, której podstawę stanowią pokarmy pochodzenia roślinnego, głównie warzywa, rośliny strączkowe, owoce, zboża, orzechy i oliwa z oliwek. Te podstawowe produkty spożywane są na co dzień w diecie śródziemnomorskiej i stanowią centralny element większości przepisów, z mniejszym wykorzystaniem mięsa i cukrów. W Polsce również istnieją różnice między dietą np. w regionach górskich i w regionach morskich. Na stronie sarbinowo24.pl, dowiesz się z jakimi potrawami kojarzy się Bałtyk.
Kolejną z najważniejszych cech diety śródziemnomorskiej jest wysokie spożycie tłuszczów nienasyconych, „dobrych tłuszczów”, które pomagają obniżyć poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz zwiększyć obecność cholesterolu HDL, tzw. „dobrego cholesterolu”. Jednym z kluczy do tego jest przewaga tłuszczów roślinnych nad zwierzęcymi, czy też preferowanie ryb i białego mięsa nad mięsem czerwonym lub przetworzonym (kiełbasy, wędliny itp.).
Wreszcie, korzyści dla zdrowia i dobrego samopoczucia wynikające z diety śródziemnomorskiej opierają się także na innych aspektach związanych z kulturą i tradycjami gastronomicznymi tych krajów. Mówimy tu na przykład o częstotliwości i czasie spożywania posiłków, o formie gotowanie, w której składniki podlegają prostemu gotowaniu, o mniejszym użyciu sosów i nadmiernie przetworzonej żywności, jak to ma miejsce w innych krajach północnej Europy lub w USA.